یکی از ابزارهای مهمی که برای بهینهسازی سیستمها بهکار میرود ابزار «پژوهش در عملیات» است که متأسفانه با وجود آنکه دشمنان ما سالهاست از آن در ارتشهای خود استفاده میکنند، این شاخه از علم هنوز در ارتش ما نامی ناآشنا است. نوشتار ذیل به منظور آشنایی با تاریخچه و اهمیت پژوهش در عملیات و برخی موارد استفاده آن و نیز به منظور ترغیب فرماندهان رده بالا برای بکارگیری و آموزش روشهای آن در ارتش ج.ا.ایران تهیه شده است. لذا اطلاعات این مقاله میتواند مورد توجه برنامهریزانِ استراتژیک در ردههای کلان ارتش قرار گیرد.
در این مقاله ابتدا مقدمه و تاریخچه پژوهش در عملیات گفته شده و سپس به نقش آن در جنگ جهانی دوم و عملیات سپر صحرا توجه شده است. در ادامه تلاش به عمل آمده تا به زبان ساده، پژوهش در عملیات و روششناسی و نمونههایی از مسایل آن در ارتش ج.ا.ایران بیان شود.
پیشنهاد این مقاله ایجاد یک تیم قوی تحقیق در عملیات در اداره پنجم سماجا و ستاد هر یک از نیروهای سهگانه آجا است تا کلیه طرحهای بازسازی، بهینه سازی و بهبود روشها زیر نظر این تیم انجام شود.