تحلیل تناسب کاربری های استراتژیک اراضی درون شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مورد مطالعه: تیپ مستقل ۲۱۶ مکانیزه-زرهی ارتش)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه زنجان.زنجان.ایران.

2 کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، زنجان، ایران.

چکیده

امروزه اهمیت پدافند غیرعامل به‌ویژه مکان‌یابی، با رعایت ملاحظات دفاعی بیش از گذشته محسوس است. قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگان‌ها در داخل بافت شهری هم‌زمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیده­ای را در مأموریت­های محوله پادگان و کاهش کارایی آن به وجود آورده که این امر به‌خودی‌خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت­ها محسوب می­شود. در همین راستا مطالعات مکان­گزینی به‌عنوان یکی از الزامات پدافند غیرعامل در جهت انتخاب نقطه­ای با ضریب امنیت مکانی بالا از عناصر کلیدی در موفقیت و بقای این مراکز مطرح است. با توجه به قرارگیری تیپ مستقل ۲۱۶ مکانیزه-زرهی در محدوده شهری زنجان و لزوم انتقال آن در برنامه­های توسعه تدوین شده، این پژوهش به دنبال یافتن مکانی مناسب و بهینه برای این پادگان نظامی در شهرستان زنجان است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که در آن با به‌کارگیری سامانه­ اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله­مراتبی اقدام به جمع­آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات شده و پس از تعیین معیارهای مؤثر در مکان‌یابی در محیط GIS پهنه­های مناسب برای ایجاد پادگان، مشخص و در نهایت با استفاده از روش خطی وزن داده شده، 6 منطقه مناسب به‌عنوان بهترین نقاط برای جانمایی پادگان تعیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Suitability of Strategic Land Uses within the City with a Passive Defense Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taghi Heydari 1
  • Alireza Taheri 2
1 Assistant Professor, Department of Geography, Faculty of Social Sciences, Zanjan University.Zanjan.Iran.
2 MA in Remote Sensing and GIS, Zanjan, Iran
چکیده [English]

Today, the importance of passive defense, especially location, is more apparent than ever. The location of military bases and barracks within the urban context, along with the horizontal expansion of cities, has created many problems in the missions assigned to the barracks and reduced its efficiency, which poses a serious threat to the proper execution of missions. In this regard, location selection studies as one of the requirements of passive defense in order to select a point with a high coefficient of spatial security is one of the key elements in the success and survival of these centers. Considering the location of the 216th Mechanized-Armored Independent Brigade in the urban area of ​​Zanjan and the need to transfer it to development programs, this study seeks to find a suitable and optimal location for this military barracks in Zanjan. The present study is descriptive-analytical; Using geographic information system and hierarchical analysis model, the necessary information was collected and analyzed. After determining the effective criteria for location in the GIS environment, suitable zones for creating a garrison were determined, and finally, using the weighted linear method, 6 suitable areas were determined as the best points for locating the garrison.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive Defense
  • Hierarchical Analysis Model
  • GIS
  • Weighted Linear Method
  • اسکندری، حمید، (1390). مباحث پدافند غیرعامل(5)، آمایش سرزمین از منظر پدافند غیرعامل. تهران، انتشارات بوستان حمید.
  • بهرام­آباد، بهروز؛ حنفی، علی؛ داوودی، اعظم(1391). شناسایی قابلیت ها و محدودیت­های ژئومورفولوژیکی منطقه قشم و تأثیر آن در دفاع سرزمینی نیروهای نظامی .دومین همایش جغرافیا، توسعه، دفاع و امنیت .تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
  • پاشایی­زاد، حسین. (1386). نگاهی اجمالی به روش دلفی. فصلنامه پیک نور. سال ششم. شماره دو. صص(63-79)
  • جعفرزاده، جعفر، ولیزاده کامران، خلیل(1397) .مکان­یابی پادگان نظامی در شهر اردبیل با رویکرد پدافندغیرعامل (با استفاده از تلفیق سنجش­ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی و روشهای تصمیم­گیری چندمعیاره .نشریه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال (9)، شماره (32)، ص41.
  • خبازی،مصطفی؛صباحی گراغانی،یاسر؛ ناظری، بهاره(1397)، ارزیابی معیارهای مکان گزینی پادگان های نظامی بر اساس راهبردهای پدافند غیرعامل در برابر تهدیدات احتمالی آینده (مطالعه موردی: پادگان صفرپنج کرمان)؛ آینده پژوهی دفاعی، سال سوم تابستان 1397 شماره 9
  • خبرگزاری مهر ایران(1392)، 800 هزار هکتار زمین برای احداث پادگان تیپ ۲۱۶ مستقل زرهی زنجان اختصاص داده شد؛ 9 شهریور.
  • خرقانی، غلامرضا(1396)، مکان‌یابی و مکان گزینی(آمایش سرزمینی) مراکز حساس (زیرساختهای شهری) بر اساس اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل؛ فصلنامه دانش انتظامی گلستان، سال نهم، شماره یکم(پیاپی33 )،بهار؛ صص135-148.
  • روستایی، شهرام؛ فتحی، محمدحسین؛ فخری، فیروز؛ محمدی فر، عادل .(1392). تحلیل ژئومورفولوژی مکانگزینی مراکز نظامی (مورد مطالعه: دامنه­های غربی کوهستان سهند). فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی انسانی، دوره (45)، شماره (3). صص (209-228)
  • سعیدی، علی و حسین باقری و میثم شمس .(1392). مکان­گزینی پادگان نظامی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از تلفیق GIS و MCDA (مورد مطالعه­­: شهرستان تربت جام). مجله سیاست دفاعی. سال بیستم .شماره صص193-216.
  • قدسی­پور، سید حسن. (1381). مباحثی در تصمیم­گیری چندمعیاره. انتشارات دانشگاه امیرکبیر. چاپ سوم.
  • قرارگاه پدافند غیرعامل. (1384). نشریه شماره1. تهران. انتشارات معاونت پدافند هوایی قرارگاه خاتم­الانبیاء.
  • کرمی، فریبا؛ قنبری، ابوالفضل؛ دوست فرحانی، داود(1399)، مکان‌یابی سایتهای حیاتی و حساس در شهرستان بجنورد با رویکرد پدافند غیرعامل؛ نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 24، شماره 73 پاییز 1399؛صفحه 257-275.
  • مالچفسکی، یاچک. (1392). سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری.اکبر پرهیزگار، عطا غفاری گیلاندره. چاپ دوم. تهران. سمت.
  • محمدپور، علی؛ ضرغامی، سعید(1394)، الزامات مکان یابی تاسیسات شهری از دیدگاه پدافند غیرعامل؛ فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، دوره بیست و سوم، شماره 90؛ صص 89-94.
  • مقیمی، ابراهیم؛ یمانی، مجتبی؛ بیگلو، جعفر؛ مرادیان، محسن؛ فخری، سیروس. (1391). تأثیر ژئومورفولوژی زاگرس جنوبی بر پدافند غیرعامل در منطقه شمال تنگه هرمز(با تأکید بر مکان یابی مراکز ثقل جمعیتی ). فصلنامه مدیریت نظامی، شماره (48). سال (12). صص(77-112).
  • موحدی­نیا، جعفر. (1388). اصول و مبانی پدافندغیرعامل. تهران. انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
  • موغلی، مرضیه؛ متقی، افشین(1394)، پدافند غیرعامل، امنیت ملی و شهر، چاپ اول، تران: نشر انتخاب.
  • مولوی، ارژنگ. (1378). مکانگزینی یک لشکر نمونه در یک عملیات آفندی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور (مطالعه موردی :منطقه زاویه)، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
  • مهدی نژاد نوری، محمد؛ حاتمی، هوشنگ. (1388). نحوه به کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در نیرو های دفاعی، همایش سراسری سامانه اطلاعات مکانی(GIS)، انجمن علمی فناوری اطلاعات و ارتباطات و دجا، 1 و 2 آذر.
  • نوری،جابر(1396)، معیارهای مکان گزینی پادگان‌های نظامی با در نظر گرفتن جنبه‌های پدافند غیرعامل؛ فصلنامه پدافند غیرعامل؛ مقاله 3،دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، بهار 1398، صفحه 31-44.
  • هاشمی، غلامرضا. امنیت در قفقاز. (1384). چاپ اول، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.
  • هاشمی فشارکی، جواد؛ شکیبامنش، امیر. (1390). طراحی شهری از منظر دفاع غیر عامل، تهران، انتشارات بوستان حمید.
  • درگاه ملی آمار. https://www.amar.org.ir
  • Eastman, R. J. (2006). Guide to GIS and Image processing. Clark university, USA. PP 144.
  • Drezner, Z. (1995), Facility Location: A Survey of Applications and Methods, First Edition, Springer, New York Berlin Heidelberg.
  • Malczewski, J, (1999). GIS and Multicriteria Decision Analysis, John Wiley and Sons, pp 392., New York, NY.
  • WANG, W. F., LIU, X. L., & GUO, B. (2008). Research on the multi-criteria integrated military support facility location-allocation method [J]. Systems Engineering-Theory & Practice, 5, 20.
  • Warren, Steven D & Calvin F. Bagley (1992), SPOT Imagery and GIS in Support of Military land Management, Geocarto International, Vol. 7, Issue 1, March.
  • Mendoza, G. Alan B. Anderson, George Z. Gertner (2002), Integration Multi Criteria Analysis and GIS for land Condition Assessment: Part II Allocation for Military Training Area, Journal of Geographic Information and Decision Analysis, Vol. 6, No. 1.
  • Sennaroglu, B., & Celebi, G. V. (2018). A military airport location selection by AHP integrated PROMETHEE and VIKOR methods. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 59, 160-173.
  • Tzeng, G.H. M.H ,Teng. (2002). Multicriteria selection for a restaurant location in Taipe, Hospitality Management 21 pp 171–187.
  • Voogd, H. (1983). Multi-criteria Evaluation for Urban and Regional Planning.