واکاوی فرآیند طرح‌ریزی راهبردی در بخش‌های دفاعی و غیر دفاعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص)، تهران، ایران.

2 دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه و پژوهشگاه مطالعات و تحقیقات راهبردی دفاع ملّی، تهران، ایران.

چکیده

طرح‌ریزی، تصویری از آینده مطلوب و اولین گام در راستای تحقق چشم­اندازها، اهداف و مأموریت­های سازمانی است. وجود طرح‌ریزی مناسب در سطوح کلان، یکی از عوامل مؤثر دستیابی به امنیت و منافع ملّی به شمار می‌رود که مبتنی بر آن راهبردهای اثربخش و نیز منابع قابل بهره‌برداری تعیین می­شوند. تحقیق حاضر با هدف تبیین تفاوت­های فرآیند طرح‌ریزی در سازمان­های دفاعی و غیر دفاعی انجام شده است. نوع تحقیق کاربردی-توسعه­ای است که با روش موردی-زمینه‌ای اجرا شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه­ای و میدانی و نظرات تخصصی جامعه خبره که سابقه خدمت در مشاغل مرتبط با موضوع را دارند بهره‌گیری شده و در تحلیل داده‌ها هم از روش آمار توصیفی و استنباطی و نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصله از تحقیق نشان می‌دهد که در سازمان‌های دفاعی، طرح‌ریزی­ها، مبتنی بر تدابیر و منویات و فرامین ولایت و مقام معظم رهبری، غالباً از بالا به پائین، دارای رویکرد تهدید مدار و مأموریت مدار و پیامد محور است که چشم‌انداز و غایت نهایی آن حفظ نظام مقدس ج.ا.ایران است؛ لیکن این امر در سازمان‌های غیر دفاعی مبتنی بر چشم‌اندازها و اهداف و کسب منافع سازمان با رویکردهای رقیب محور، سودمحور و محصول مدار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the Strategic Planning Process in Defense and Non-Defense Sectors

نویسندگان [English]

  • Reza Shamloo 1
  • Alireza Bakhsh Meydani 2
1 Lecturer at Khatam Al-Anbia Air Defense University, Tehran, Iran.
2 Ph.D. in Strategic Defense Sciences, National Defense University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Planning is a picture of the desired future and the first step towards achieving organizational visions and goals. Appropriate planning at the macro level is one of the effective factors in achieving security and national interests, on the basis of which effective strategies and usable resources are determined. The present study aimed to explain the differences between the planning process in defense and non-defense organizations. To collect information, while studying the related theoretical literature, the specialized opinions of the community of experts who have a history of service in related jobs have been used and in data analysis, descriptive and inferential statistics and SPSS software have been used. The results show that in defense organizations, planning, based on the orders of the Supreme Leader, often from top to bottom, has a threat-oriented and mission-oriented and outcome-oriented approach, and the ultimate vision is to maintain the regime of the Islamic Republic of Iran; However, this is the case in non-defense organizations based on the vision and goals and benefits of the organization with competing, profit-oriented and product-oriented approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Planning
  • Planning Process
  • Defense Sectors
  • Non-Defense Sectors
  • بخش میدانی، علیرضا، (1394)، آسیب‌شناسی طرح‌ریزی، برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی ن.م و ارائه الگوی راهبردی مناسب برای آن، رساله دکتری، دانشکده دفاع ملی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • بخش­میدانی، علیرضا و توحیدی، ارسطو و آقا محمدی، داوود و ممبینی، رحیم، (1397)، ویژگی‌های برنامه‌ریزی میان‌مدت در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، فصل‌نامه دانش راهبردی، شماره31، صص 72-48.
  • توحیدی، ارسطو و حاتمی، محمدرضا و آقا محمدی، داوود و بخش­میدانی، علیرضا. (1394)، ویژگی‌های نظام طرح‌ریزی راهبردی در نیروهای مسلح ج.ا.ا، فصل‌نامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 62، صص 33-5.
  • توحیدی، ارسطو. (1388)، برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی دفاعی، نشریه آموزشی طرح‌ریزی راهبردی، صص 50-1.
  • دانش آشتیانی، محمد باقر (1389)، مدیریت راهبردی، جلد اول، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • رضائیان، علی، (1390)، مبانی سازمان و مدیریت، چاپ پانزدهم، تهران: سمت
  • صالح اصفهانی، اصغر، (1387)، الگوی مدیریت راهبردی نیروهای مسلح، رساله دکتری، دانشکده دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • صالح اصفهانی، اصغر، (1393)، مدیریت استراتژیک کاربردی، تهران: توانگران.
  • صالح اصفهانی، اصغر، (1396)، جزوه آموزشی مدیریت راهبردی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
  • معاونت طرح و برنامه‌وبودجه ستاد کل ن. م، (1391)، «تعریف برخی از واژگان و اصطلاحات کلیدی در نیروهای مسلح»، تهران
  • نظامی پور، قدیر و نظم ده، کاظم، (1391)، «نقش الگوهای برنامه‌ریزی راهبردی در سطح ملی». مدیریت راهبردی، شماره 1، صص 28-2.