اعمال ورفتار هر فرد، زاییده طرز تفکر وعقیده او است.جانبازی وفداکاری از نشانههای افراد با ایمان است.اگر ایمان انسان به چیزی به حدی برسد که آن را بالاتر از جان ومال خود بداند، قطعا در راه آن سر از پا نمیشناسد وهستی وتمام شؤون خویش را فدای آن میسازد. قرآن مجید این حقیقت را در آیه شریفه زیر منعکس کرده است: انما المؤمنون الذین آمنوا بالله و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا باموالهم وانفسهم فی سبیل الله اولئک هم الصادقون .(حجرات:15)
«مؤمنان کسانی هستند که به خدا وپیامبر او ایمان آوردند ودر آن هرگز تردید نکردند وبا مال وجان خود در راه خدا کوشیدند؛ آنان به راستی در ایمان خود صادقند. »
در سال های آغاز بعثت، مسلمانان سخت ترین شکنجهها وزجرها را در راه پیشبرد هدف تحمل میکردند. آنچه که دشمنان را از گرایش به آیین توحید باز میداشت، همان عقاید خرافی نیاکان وحفظ مقام خدایان وتفاخر به امتیازات قومی وطبقاتی وکینههای موروثی قبیلهای بود.این موانع تا روزی که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مکه را فتح کرد، بر سر راه پیشرفت اسلام در مکه واطراف آن وجود داشت وجز با قدرت نیرومند ارتش اسلام از میان نرفت.
فشار قریش بر مسلمانان سبب شد که گروهی از آنان به حبشه وگروه دیگری به یثرب مهاجرت کنند. با آنکه پیامبر (ص) وحضرت علی از حمایتخاندان بنی هاشم وبالاخص ابوطالب برخوردار بودند، اما جعفر بن ابی طالب ناگزیر شد به همراه تنی چند از مسلمانان در سال پنجم بعثت مکه را به عزم حبشه ترک گوید وتا سال هفتم هجرت که سال فتح خیبر بود در آنجا اقامت گزیند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در سال دهم بعثتحضرت ابوطالب، بزرگ ترین حامی ومدافع خویش را، در مکه از دست داد. بیش از چند روز از مرگ عموی بزرگوارش نگذشته بود که همسر مهربان او خدیجه، که هیچگاه از بذل جان ومال در پیشبرد هدف مقدس پیامبر دریغ نمیداشت، نیز چشم از جهان فرو بست. با در گذشت این دو حامی بزرگ، میزان خفقان وفشار بر مسلمین در مکه فزونی گرفت؛ تاآنجا که در سال سیزدهم بعثت، سران قریش در یک شورای عمومی تصمیم گرفتند که ندای توحید را با زندانی کردن پیامبر، یا با کشتن و تبعید او خاموش سازند.
قرآن مجید در خصوص این سه نقشه آنان یاد آور شده، میفرماید: واذ یمکر بک الذین کفروا لیثبتوک او یقتلوک او یخرجوک ویمکرون و یمکر الله و الله خیر الماکرین (انفال:30)
به یاد آور هنگامی را که کافران بر ضد تو حیله کردند وبر آن شدند که تو را در زندان نگه دارند یا بکشند ویا تبعید کنند.آنان از در مکر وارد میشوند وخداوند مکر آنان را به خودشان باز میگرداند؛ وخداوند از همه چاره جوتر است.
)