تحلیل فضایی مخاطرات آب‌وهوایی مؤثر بر فعالیت‌های نظامی در نیمه جنوبی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته آب‌و‌هواشناسی دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران

2 دانشیار آب و هواشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 استاد آب وهواشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

آب‌وهوا یکی از مهم‌ترین عوامل برترساز توان رزمی در یگان‌های نظامی است. در این تحقیق به‌منظور تحلیل فضایی مخاطرات آب‌وهوایی مؤثر بر فعالیت‌های نظامی در نیمه جنوبی کشور از داده‌های 55 ایستگاه‌های سینوپتیک با دوره آماری 22 سال (2021-2000) استفاده‌شده است. داده‌های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل سرعت باد، دید افقی،‌ دما، بارش، رطوبت نسبی و فشار بخارآب در مقیاس روزانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. دمای بالای 30 درجه سانتی‌گراد به‌عنوان تنش گرمایی، بارش‌های بالای 5 میلی‌متر در روز به‌عنوان بارش سنگین و محدودکننده در فعالیت‌های نظامی، سرعت باد حداکثر بیشتر از 15 نات و دید افقی کمتر از 4500 متر به‌عنوان طوفان گردوغبار لحاظ شده و از شاخص فشار بخارآب جزئی برای استخراج شرایط حدی شرجی استفاده‌شده است. از ترکیب نقشه‌ها به روش فازی در نرم‌افزار جی‌آی‌اس نقشه مخاطرات آب‌وهوایی به‌صورت فصلی و سالیانه استخراج‌شده است. فراوانی روزهای همراه با طوفان گردوغبار در شمال استان سیستان و بلوچستان و در ایستگاه‌های زابل و زهک، بیشترین مقدار و به لحاظ رفتار زمانی، در اواخر بهار و فصل تابستان از بالاترین فراوانی رخداد برخوردار است. بیشترین رخداد فراوانی بارش سنگین در منطقه مورد‌مطالعه در فصل پاییز و زمستان بوده‌است. فصل تابستان تقریباً تمام منطقه توأم با تنش گرمایی است. استان خوزستان که هم‌زمان مخاطرات تنش گرمایی، تنش شرجی و بارش‌های سنگین در آن از فراوانی بالایی برخوردار است، نامطلوب‌ترین مکان برای استقرار یگان‌های نظامی در مقیاس سالانه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of Climate Hazards affecting the military activities in the Southern Half of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mohammadi 1
  • Mohammad Hosein Naserzadeh 2
  • Bohloul Alijani 3
  • Mohammad Saligheh 3
1 Ph.D. student in Climatology, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of climatology- Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Professor of Climatology, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Climate is one of the most important factors in enhancing combat capability in military units. The purpose of this study is spatial analysis of climate hazards affecting military activities in the southern half of the country. For the study, data from 55 synoptic stations with a statistical period of 22 years were used. Dust storms, heat stress, heavy rainfall and sultry conditions were identified as the most important climate hazards affecting military activities in the study area. The frequency of days with dust storm in the north of Sistan and Baluchestan province and in Zabol and Zahak stations is the highest and in terms of temporal behavior, in late spring and summer has the highest frequency of occurrence. The highest frequency of heavy rainfall in the study area was in autumn and winter. Summer is almost the whole region with heat stress. In summer and spring, the highest frequency of sultry intensity has occurred in coastal stations. From the combination of fuzzy maps in GIS software, climate hazard maps were extracted seasonally and annually. In spring and summer in northern Sistan and Baluchestan province and in autumn coastal stations were recognized as the most unfavorable place and winter as the best time for military activities in the southern half of Iran. Khuzestan province, which has a high frequency of heat stress, sultry intensity and heavy rainfall at the same time, is the most undesirable place for the establishment of military units on an annual basis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial analysis
  • Climate Hazard
  • Military
  • Southern half of Iran
  • افشاری، محمد. (1395). آیین‌نامه هواشناسی نظامی. چاپ اول، تهران: انتشارات معاونت تربیت و آموزش نزاجا.
  • بدری، هادی. (1396). ارزیابی و پهنه‌بندی تقویم اقلیم‌شناسی نظامی شمال غرب کشور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته اقلیم‌شناسی، دانشگاه تبریز.
  • پودینه، محمدرضا. (1393). بررسی و تحلیل مخاطرات اقلیمی سیستان و بلوچستان با تأکید بر تهیه اطلس مخاطرات اقلیمی. رساله دکتری رشته اقلیم‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
  • حنفی، علی و فخری، سیروس. (1393). تحلیل شاخص‌های اقلیم دفاعی در نیمه غربی ایران. علوم و فنون نظامی، 10(29): 46-25.
  • حنفی، علی و منیری، کامل. (1398). آمایش اقلیم دفاعی منطقه جنوب شرق کشور و اهمیت آن در سناریوهای طرح ریزی عملیات‌های نظامی. آینده پژوهی دفاعی، 4(14 ): 59-35.
  • حنفی، علی. (1398). ارزیابی تنش‌های حرارتی و برودتی و تأثیر آن بر فعالیت‌های نظامی در استان آذربایجان غربی. علوم و فنون نظامی، 15(49 ): 46-29.
  • خاتمی فیروز‌آبادی، علی و حمزه جونقانی، ستار. (1392). تصمیم‌گیری چند معیاره در مدیریت، سازمان مدیریت صنعتی، تهران.
  • خورشید دوست، علی‌محمد و فتحی، سعید. (1400). پهنه‌بندی و تحلیل فضایی مخاطرات بالقوه محیطی مطالعه موردی: بخش سیلوانا. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. (1): 20-1.
  • سلیقه، محمد. (1396). آب‌وهوا شناسی سینوپتیک ایران، چاپ دوم. تهران: انتشارات سمت.
  • صفوی، سیدجعفر. (1399). تأثیر پدیده‌‌های جوی در بروز سوانح هوایی دو دهه‌ی‌‌ اخیر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش، تهران.
  • عباسی، حشمت‌الله. (1397). بهره‌گیری از عامل برتر ساز آب‌وهوا و جو در ارتقاء توان رزمی یگان‌های هوانیروز جهت مقابله با گروه‌های تکفیری- تارشگری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش، تهران.
  • عربی، محمدتقی. (1385). تأثیرات امنیتی آب‌وهوا. علوم و فنون نظامی. 3(5): 88-71.
  • علیجانی، بهلول. (1398). روش‌های کمی در جغرافیا، تهران: انتشارات سمت.
  • کاشکی، عبدالرضا؛ کرمی، مختار؛ باعقیده، محمد و علیمرادی، محمدرضا. (1398). واکاوی آماری امواج گرمایی زابل. دگرگونی‌ها و مخاطرات آب‌وهوایی. 1: 40-55.
  • مجرد، فیروز؛ ذوالفقاری، حسن و کیقبادی فر، مهدی. (1398). تحلیل ویژگی‌های روزهای شرجی در ایران. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۶ (۴): ۱۹-۳۶.
  • محمدی، محمد. (1394). برسی ارتباط بین عناصر اقلیمی با فرار از خدمت سربازی در پادگان‌های نظامی. کنفرانس ملی فرماندهی و کنترل، 9: 61-45.
  • مفیدی، عباس، حسین زاده، سیدرضا، و محمدیاریان، محترم. (1392). پهنه بندی مخاطرات جوی منطقه شمال شرق ایران. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 2(6): 1-16
  • موجودی، مجید و ابراهیمیان، مهدی. (1397). تأثیر تهدیدات امنیت زیست‌محیطی بر امنیت ملی ایران. نخستین همایش ملی واکاوی تهدیدات نوپدید دفاعی نظامی، دافوس آجا.
  • ولی‌وند زمانی، حسین و شهلایی، ناصر. (1399). نظریه‌های راهبردی، تهران: انتشارات دافوس آجا.
  • ولی‌وند زمانی، حسین؛ لونی، محمدرضا و ملکی، غلامرضا. (1399). تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در محیط نظامی. تهران: انتشارات دافوس آجا.
  • هوش‌ور، زردشت. (1381). پاتولوژی جغرافیایی ایران،  مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • By Bann, Carla M., Williams-Piehota, Pamela A., Whittam, Kimberly P. May (2011), Military Perspectives on Climate Change from Around, Military Psychology, Vol 23(3), pp 253-271.
  • Livingstone, D. N. (2015). The climate of war: violence, warfare, and climatic reductionism. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 6(5), 437-444.
  • FM 34-81/ AFM 104-5. (1989). Weather Support for Army Tactical Operations, Department of the Army. Washington D. C.
  • FM34-81-1. (1992). Battlefield Weather Effects. Headquarters Department of the Army, Washington D. C.
  • Hrnčiar, M. (2019). Tactical variables–A tool for mission analysis. In International conference KNOWLEDGE-BASED ORGANIZATION (Vol. 25, No. 1, pp. 86-90).
  • Scott, S. V., & Khan, S. (2016). The implications of climate change for the military and for conflict prevention, including through peace missions. Air & Space Power Journal Africa & Francophonie, 7(3), 82-94.
  • McGrady, E. D., Kingsley, M., & Stewart, J. (2010). Climate change: potential effects on demands for US military humanitarian assistance and diM. J. saster response. Alexandria, VA: CNA.
  • House, T. J., Near Jr, L. C. J. B., Shields, L. W. B., Celentano, M. R. J., Husband, M. D. M., Mercer, M. A. E., & Pugh, E. (1996). Weather as a force multiplier: Owning the weather in 2025. Air University, Air Command and Staff College.