نقش ارتش جمهوری اسلامی ایران در مؤلفه‌های احصاء شده قدرت ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

چکیده

قدرت ملی کشورها عمدتاً محصول کنش‌ها و واکنش‌های اجزای تشکیل‌دهنده آن، و دارای ابعاد گوناگون نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... است. در این پژوهش نقش آجا در مؤلفه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، نظامی و نرم قدرت ملی بررسی شده است. جامعه آماری شامل500 نفر از کلیه فرماندهان و مسئولین و اساتید در سطوح عالی آجا است که به‌منظور اعتبارسنجی، تعداد20 نفر خبره به‌صورت هدفمند قضاوتی، و جهت تکمیل نمودن پرسشنامه‌ها، تعداد 80 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقاتی انتخاب شد. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی با رویکرد آمیخته (کمی- کیفی) است. نتایج حاصل از پژوهش نشان‌ داد که آجا یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های کشور بوده و در ابعاد گوناگون نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زمینه اعتلای قدرت ملی را فراهم می‌آورد. نقش ارتش در سیاست، یک نقش مستقیم نیست و نباید بیش از این گسترش یابد و این بهترین راهبرد برای حفظ ارتش و دور نگه‌داشتن آن از قیل‌وقال‌های ناپایدار سیاسی است. آجا ظرفیت تأثیرگذاری اقتصادی را دارد، اما به دلایلی از این ظرفیت استفاده مطلوب صورت نگرفته است. معیار نهایی قدرت ملی، توانمندی نظامی است. درواقع ایفای نقش نظامی، وظیفه ذاتی و اصلی آجا بوده و سایر نقش‌ها، نقش جانبی و فرعی هستند. نقش آجا در مؤلفه نرم قدرت ملی قابل‌توجه و مهم است ولی به نظر می‌رسد تا تأثیرگذاری مطلوب فاصله زیادی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Army of the Islamic Republic of Iran in the Components of National Power

نویسنده [English]

  • Amir Niazmand
Lecturer at AJA Command and Staff University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The national power of countries is mainly the product of the actions and reactions of its constituent components, and has various military, political, economic, social, cultural, etc. dimensions. In this study, the role of AJA in the cultural, social, political, economic and military components of national power has been investigated. The statistical population included 500 commanders, officials and professors at the highest levels of AJA. A total of 20 experts were selected by judgmental sampling, and to complete the questionnaires, 80 were selected by stratified random sampling. The results showed that AJA is one of the largest organizations in the country and in various military, political, economic, social, cultural dimensions, provides the ground for the promotion of national power. The role of the army in politics is not a direct one and should not be expanded further, and this is the best strategy to protect the army and keep it away from unstable political turmoil. AJA has the capacity for economic impact, but for some reason this capacity has not been used properly. The ultimate measure of national power is military capability. In fact, playing a military role is an intrinsic and main duty of AJA, and other roles are ancillary. The role of AJA in the soft component of national power is significant and important, but it seems to be far from the desired effect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National power
  • Economic component
  • Political component
  • Cultural component
  • Soft component
  • Military component
  • حافظ نیا، م.، و زرقانی، س.، و احمدی پور، ز.، و رکن الدین افتخاری، ع. (1385). طراحی مدل سنجش قدرت ملی کشورها. ژئوپلیتیک، 2(2 (پیاپی 4)), 46-73.
  • حافظ نیا، محمدرضا، (1386)، قدرت و منافع ملی، تهران: نشر انتخاب.
  • روزکرانس، ریچارد، (1386)، اقتصاد و امنیت ملی، ترجمه سید محمدعلی متقی­نژاد، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • زرقانی، سید هادی، (1388)، مقدمه‌ای بر قدرت ملی: مبانی، کارکردها، محاسبه و سنجش، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • شهلائی، ناصر، ولی­وند زمانی حسین (1398)، نظریه‌های راهبردی، تهران: انتشارات دافوس آجا.
  • قالیباف، محمدباقر، (1390)، جایگاه قدرت نرم در قدرت ملی با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیستم، شماره
  • کالینز، جان. ام، (1393)، استراتژی بزرگ، اصول و رویه‌ها، ترجمه کورش بایندُر، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
  • کریمی مله، علی و بابایی، اکبر، (1390)، امنیت ملی از منظر امام خمینی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • گلشن پژوه، محمودرضا، (1387)، جمهوری اسلامی ایران و قدرت نرم نگاهی به قدرت نرم‌افزاری جمهوری اسلامی ایران، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر گسترش تولید علم.
  • نای، جوزف، (1389)، قدرت نرم ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل، ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق.
  • ولی‌پور، سید حسین، (1393)، گفتمان‌های امنیت ملی در ج. ا.ا، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.