بررسی الگوی مدیریت دانش و ارائه مدلی برای تدوین استراتژی دانش در یک مرکز تحقیقاتی

نویسنده

- دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

در بسیاری از سازمان ها و موسسات یکی از معضل‌های اساسی این است که از میزان دانایی و دانش افراد، اطلاع کافی وجود ندارد. مدیریت موثر دانش با تمرکز بر روی راه حل‌هایی که کل سیستم شامل سازمان، منابع انسانی و فناوری را در بر می‌گیرد، از جمله مهم ترین ابزارها برای حل این مشکل محسوب می شود. برای طراحی یک نظام مدیریت دانش و یا ارتقاء سطح آن در یک سازمان، لازم است تا ابتدا شناخت کاملی نسبت به ماهیت و اهمیت دانش و مدیریت دانش در سازمان داشت و با شناخت مولفه ها و کارکردهای آن و در جهت دستیابی به مزایای راهبردی حاصل از پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان، به بسترها و زمینه های موفقیت آن و نحوه برقراری تعامل و تعادل میان این عوامل، توجه ویژه ای مبذول نمود. در مورد مدیریت دانش تاکنون مدل های مختلفی از سوی اندیشمندان و صاحب نظران ارائه شده است. در این مقاله جهت بررسی چالش‌ها و موانع موجود درمقوله نظام مدیریت دانش مرکز تحقیقات شهید صمدی می باشد. در این راستا پس از مرور ادبیات موضوع، به تهیه سوالات پرسشنامه در دو قالب جداگانه اقدام گردید. به منظور تهیه سوالات پرسشنامه اول، مدل نوناکا انتخاب و به 8 قسمت تقسیم شد. سپس برای هر یک از قسمت ها، پارامترهایی که ممکن است جهت ارتقای سطح دانشی آن قسمت مهم باشند، تهیه و در نهایت پارامترها و گزینه های تعیین شده به صورت سوالات پرسشنامه درآمدند. سپس پرسشنامه ها بین کارکنان مرکز توزیع و از آنها خواسته شد که تاثیر این سوالات را در ارتقای سطح دانش مرکز بیان کنند. در ادامه، به منظور طراحی و یا انتخاب مدل مناسب جهت تدوین استراتژی دانش در مرکز، مهمترین تحقیقات و مطالعات انجام شده در سطح بین المللی در خصوص استراتژی دانش بررسی شده است. سپس به وسیله پرسشنامه و مصاحبه های عمقی، سوابق و ویژگی های موضوع در مرکز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که با وجود آشنایی نسبی مدیران با اهمیت مدیریت دانش، هنوز در هیچ بخشی استراتژی دانش به صورت مدون وجود ندارد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که چارچوب ارائه شده توسط زاک مدل مناسبی جهت تدوین استراتژی دانش در مرکز می باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of knowledge management pattern and proposition of a knowledge strategy formulation model in a research center

نویسنده [English]

  • mehran keshtkar
چکیده [English]

One of the basic predicaments in many organizations and institutions is lack of sufficient information about the peoples’ knowledge and wisdom. By concentrating on the solutions which involve the whole organization, including the human force and technology, effective management of knowledge is one of the most important tools to solve this problem. In order to design or promote a management knowledge system in an organization, it is first necessary to completely realize the nature and importance of knowledge and knowledge management. Then, through realization of its standards and applications, particular attention has to be paid to its success grounds and the method of creating a balance and coordination between these factors for the purpose of achieving strategic benefits from implementing management knowledge. Various models have been proposed for knowledge management by specialists. The present paper studies the challenges and obstacles in the knowledge management system in Shahid Samadi Research Center. For this purpose, two questionnaires followed the literature review. A Nanoka model was chosen and divided into eight sections. Then, for each of the sections parameters that possibly contributed to the promotion of its knowledge level was formed and finally the parameters and alternatives were developed into the questionnaire.
After that, the questionnaires were distributed between the personnel who were asked to make statements about the effect of the questions in the knowledge promotion in the Center. Following that, the most important international researches and studies on the knowledge strategy were surveyed in order to design or select a suitable model to knowledge strategy formation in the Center. Afterwards the background and features of the subject in the Center were studied via questionnaires and deep interviews. The results of the research indicate that, although the managers are relatively aware of the importance of knowledge management, none of the sections have a formulated knowledge strategy. In addition, the results of the research show that the model proposed by Zack is a suitable knowledge model for the Center.

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge
  • knowledge management
  • Research center
  • Knowledge Strategy
1)      اخوان، پیمان، پزشکان، امیر، «ارائه چارچوبی برای ارزیابی وضعیت دانش سازمان»، تدبیر، تهران، شماره 209، 1388.
2)      اعرابی، سید محمد، «دست نامه برنامه ریزی استراتژیک»، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی،1385.
3)      اعرابی، سید محمد، « برنامه­ریزی استراتژیک گمرگ»، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی،1382.
4)      افرازه، عباس، «مدیریت دانش، مفاهیم، مدل ها، اندازه گیری و پیاده سازی»، تهران، 1387.
5)   الهی، شعبان، خدیور، آمنه، حسن زاده، علیرضا، « ارائه یک متدولوژی برای ایجاد استراتژی مدیریت دانش مطالعه و بررسی سه سازمان نمونه»، تهران،  1388.
6)   برایسون، جان ام، « برنامه ریزی استراتژیک در سازمان های عمومی و غیرانتفاعی»، تهران، گروه پژوهشی صنعتی آریانا و مرکز طرح و برنامه ریزی سازمان  صدا و سیما، 1388.
7)      حسن زاده، محمد، «مدیریت دانش، مفاهیم و زیرساخت ها»، تهران، کتابدار، چاپ دوم، 1387.
8)      دیوید، فرد .آر، «مدیریت استراتژیک»، ترجمه پارسائیان، علی؛ اعرابی، سید محمد، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، 1388.
9)   رشیدی، محمد مهدی، تولایی، روح اله، « ارائه مدل مناسب جهت تدوین استراتژی دانش در صنعت نفت»، چهاردهمین همایش بین المللی نفت و گاز و پتروشیمی پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، اردیبهشت 1389
10)  عبدالهی، علی، « پایان نامه دکتری»، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی، 1388.
11)  قلیچ لی، بهروز (1388)، « مدیریت دانش: فرایند خلق، تسهیم و کاربرد سرمایه فکری در کسب و کارها»، تهران: سمت، 1388 .
12)  موسسه تجارت هاروارد، «استراژی شما برای مدیریت دانش چیست؟» ترجمه محمدی، محمد، تدبیر، شماره 107، 1379.
 
13)  Antoine Jetter, Jeroen Kraaijenbrink,(2006), Hans-Horst Schröder and Fons Wijnhoven, Knowledge integration, Physica Verlage.
14)  Bierly, P. & p. Daly (2002) , The strategic management of intellectual capital and organizational knowledge,  Edited by: chan Wie choo & Bontis, N. Oxford university press.
15)  Kasten, J. (2007), Knowledge strategy and its influence on knowledge organization, Proceeding of The North American Symposium on Knowledge Organization, Vol. 1. 
16)  Nonaka, I. & H. Takeuchi (1995), The knowledge–creating company, Oxford University Press. Oxford.
17)  Zack, M. H. (1999), "Developing Knowledge strategy", California Management Review, Vol. 41, No. 3, Spring 1999, pp. 125-145.
18)      McDermott Consulting Firm (2005), Knowledge Strategies, Internet
19)  Miles G., Miles R.E., Perrone, V., Edvinsson, L.(1998), "Some conceptual and research barriers to the utilization of knowledge"; California Management Review,Vol. 40 No 3.
20)  Nonaka H., Takeuchi H. (2004), Hitotsubashi on knowledge management ;  John Wiley and Sons(asia).