نظم سیستمی نوین و استراتژی‌های دفاعی- نظامی ج.ا.ا در خاورمیانه

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مطالعات منطقه ای گرایش ایران، دانشگاه شیراز

2 دانشگاه تبریز

3 دانشگاه شیراز

چکیده

سیستم بین‌الملل، دارای ویژگی‌های است که این تاثیر مستقیمی بر سیاست خارجی کشورها دارد. در این میان چرخه سیستمی قدرت، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سیستم جهانی و منطقه‌ای تاثیرگذار بر موضوع مذکور است و نظم سیستمی منبعث از چرخه قدرت در دایره سیاستگذاری راهبردی واحدها می‌تواند نقش محدودکننده داشته و بر نوع راهبرد و استراتژی آن‌ها اثرگذار ‌باشد. ج.ا.ا نیز در جایگاه یک واحد از نظم بین‌الملل از این قاعده مستثنی نیست. بر این اساس هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نظم منطقه‌ای خاورمیانه و متناسب با آن تعیین استراتژی دفاعی ج.ا.ا ایران در آن منطقه است. در همین راستا پژوهش حاضر این فرض را مطرح می‌نماید که از ارتباط بین نظم جهانی هژمونیک و نظم منطقه‌ای بی‌ساختار، نظم آشوبی منطقه خاورمیانه شکل می‌گیرد که تهدیدات استراتژیکی را برای ج.ا.ا پدید می‌آورد و استراتژی تدافعی بویژه دفاع عامل و دفاع غیرعامل را در صدر استراتژی‌های ج.ا.ا در خاورمیانه قرار می‌دهد. بنابراین مقاله حاضر ضمن تبیین نظم حاکم بر سیستم بین‌الملل و نظم منطقه خاورمیانه، استراتژی‌های سیاست خارجی منطقه‌ای ج.ا.ا را تبیین می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Modern Systemic Order and Military-Defensive Strategies of Islamic Republic of Iran in the Middle East

نویسندگان [English]

  • manzar amraiee 1
  • Mohammad Ahmadzadeh 2
  • Rasul Mirzakhani 3
چکیده [English]

The international system has certain characteristics that affect directly the foreign policy of countries. Meanwhile, the power system cycle is one of the most important features of world and regional system influencing on the aforesaid subject. In this regard, the system order resulted from a power cycle in the strategic policy making of units can have restricting role and influence the type of strategy. IRI is also one of the units of the international order, and thus it is not an exception. Accordingly, the aim of this study was to explore the regional order in the Middle East and on that basis to determine strategy of the Islamic Republic of Iran in the region.  Based on this assumption, the study proposes that the relationship between the hegemonic world order and unstructured regional order, chaotic regional order would be formed in the Middle East, which can pose strategic threats for I.R. of Iran, justifying, in particular defensive strategy and passive defense strategies on the top of the country’s strategies in the Middle East. Therefore, the current article explains the prevailing order of the international system and regional order in the Middle East and sketches the nation’s strategies for regional foreign policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International System
  • system order
  • foreign policy
  • strategy of IRI

مراجع

منابع
قاسمی. فرهاد ( 1391 ). "بازسازی مفهومی نظریه بازدارندگی منطقه­ای و طراحی الگوهای آن براساس نظریه­های چرخه قدرت و شبکه "، فصلنامه راهبرددفاعی، سال 10، شماره 38، صص 120 – 90.
قاسمی. فرهاد. (1384). "ساخت ژئوپلتیکی سیستم بین الملل نوین و استراتژی نظامی و امنیتی ایالات متحده آمریکا"، فصلنامه ژئوپلتیک، سال اول، شماره2.
بوفر. آندره، ( 1366 )، مقدمه­ای بر استراتژی، ترجمه مسعود کشاورز، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، تهران.
بیلیس. جان، ( 1369 )، نظریات و خط مشی­ها، ترجمه هوشمند میرفخرایی، دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت امور خارجه، تهران.
دهقانی فیروزآبادی. سید جلال ( 1389 )، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ سوم، سمت،تهران.
رمضانی. روح­الله (1383)، چارچوب تحلیلی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نشر نی، تهران.
· شفیعی. نوذر (1390)، " بازخوانی نظریه­ی سیستم جهانی از دیدگاه والراشتاین " ، مجله مصباح، سال 12، شماره 47، صص 56 – 37.
الف. قاسمی. فرهاد. (1391). " رهیافت نظری بر دیپلماسی منطقه­ای: واحدهای تجدیدنظرطلب در گذار چرخه سیستمی قدرت "، فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، صص 34 – 7 .
· الف. قاسمی. فرهاد. (1384). اصول روابط بین الملل، نشر میزان، تهران.
قاسمی. فرهاد ( 1390 ). "موانع شکل­گیری رژیم امنیتی منطقه­ای کنترل تسلیحات: مطالعه موردی خاورمیانه"، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره 3، صص 47 – 8.
قاسمی. فرهاد. ( 1387 )، " نگرش شبکه­ای به مناطق و تحلیل فرآیندهای آن از دیدگاه تئوری­های سیکلی "، فصلنامه ژئوپولتیک، شماره اول، صص 129 – 96.
قاسمی. فرهاد. (1386). دیپلماسی و روابط بین‌الملل، نشر میزان، تهران.
کالینز. جان. ام. ( 1370 )، استراتژی بزرگ ( اصول و رویه­ها )، ترجمه کورش بایندر، دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت امور خارجه، تهران.
· لطفیان. سعیده. (1381). استراتژی و روشهای برنامه‌ریزی استراتژیک، چاپ دوم، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، تهران.
Doran, Charles (2000)."Confronting the Principles of the PowerCycle", Handbook of War Studies , No.2:332-368.
Kissane, Dylan (2008). " Forecasting the Storm: Power Cycle Theory and Conflict in theMajor Power System.", Europolis, No.3:1-33 .
Kohout, Franz (2003)." Cyclical , Hegemonic and Pluralistic Theoryies of International realation some comparative Reflection on war Realation : some comparative Reflection on ." , International Political Science Review, Vol. 24, No: 1 51-66
SHireen T. Hunter. Irans foreign policy in the post- soviet era. Green wood publishing group. 2010.
Wylie. J.C: Military Strategy: A General Theory of Power Control, ( New Brunswick. N. J Rutgers University Press, 1967 ).

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار