به‌طور کلی نظریه‌های تکاملی یا فَرگشتی در خصوص جنگ آینده دارای یک وجه مشترک هستند و آن این‌که تغییر شکل جنگ را طی یک فرایند تکوینی و براساس نقاط عطف مهم در تاریخ و تمدن بشری مورد بررسی قرار می‌دهند. اما همان‌طور که در پی خواهد آمد، هر یک از این نظریه‌ها دارای مبنای خاصی برای مرحله‌بندی سیر تکامل جنگ هستند که همین امر توصیف آنها را از جنگ آینده تا حدی از یکدیگر متمایز می‌سازد. اساساً در ادبیات نظامی امروز سه نظریه تکاملی اصلی در خصوص جنگ آینده مطرح است[1] که عبارتند از: جنگ نسل چهارم،[2] جنگ موج سوم،[3] و جنگ دوره چهارم.[4]
از آنجایی که هر یک از نظریه‌های فوق با ارایه‌ی چشم‌اندازی متفاوت ـ و نه لزوماً متضاد ـ از جنگ، نظام ادراکی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، لازم است توصیفی اجمالی از هر یک ارایه شود.
[1] ـ دیگر نظریه‌های تکاملی جنگ که کمتر شناخته شده هستند عبارتند از: نظریه‌ی روسی نسل ششم جنگ و ده انقلاب نظامی. برای مطالعه بیشتر درخصوص این نظریه‌ها مراجعه کنید به:
Mary C. Fitzgerald, “The Russian Military’s Strategy for Sixth Generation Warfare” 1994, pp. 457-76, Andrew F. Krepinevich, “Cavalry to Computer: The Pattern of Military Revolution”, the National Interest, 1994, pp. 30-42.
)