الزامات ژئوپلیتیک پیمان دفاعی مشترک کشورهای حوزه خلیج فارس

نویسندگان

1 - کارشناس ارشد مدیریت دفاعی و محقق و تحلیل‌گر جنگ‌های نوین دافوس آجا

2 - کارشناس ارشد مدیریت دفاعی دافوس آجا

چکیده

این مقاله به بررسی انعقاد پیمان دفاعی مشترک بین کشورهای حوزه خلیج فارس با تاکید بر الزامات ژئوپلیتیک ، به‌منظور برقراری امنیت در منطقه خلیج فارس توسط کشورهای این حوزه اختصاص دارد. بر اساس نتایج مطالعات منابع مختلف، یکی از عوامل اصلی ناامنی در منطقۀ خلیج فارس، ایالات متحده آمریکا و حامیان منطقه‌ای آن می‌باشد. با توجه به مزیتهای طبیعی و موقعیت ژئواستراتژیک ایران در ترتیبات امنیتی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و نظامی، حضور و نقش ایران در معادلات سیاسی و اقتصادی منطقه حیاتی است. در این مقاله که به شیوه تحلیلی- توصیفی انجام می‌شود تلاش شده است، روابط متقابل کشورهای حوزه خلیج فارس و چشم‌انداز دفاعی این منطقه ژئواستراتژیک، بر اساس عوامل ژئوپلیتیک و با تاکید بر فرآیند شکل‌گیری پیمان نظامی- دفاعی کشورهای این حوزه، مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Geopolitical requirements of the joint defense treaty of the Persian Gulf States

نویسندگان [English]

  • shahab sharifi 1
  • farshid ajodani 2
1
2
چکیده [English]

This paper investigates the joint defense treaty amongst the Persian Gulf states for the purpose of establishing security in the Persian Gulf region, emphasizing its geopolitical requirements. The results obtained from various sources prove that the main element contributing to insecurity in the Persian Gulf region is the U.S and its regional allies. The presence of the Islamic Republic of Iran is vital for the security, economical, political, social and military orders of the region because of her natural advantages and geostrategic position. This analytical-descriptive paper attempts to study the relations of the Persian Gulf states and the defense vision of this geostrategic region based on the geopolitical elements and by emphasizing the formation process of the military-defensive treaty of the states.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geostrategy
  • geopolitics
  • Persian Gulf
  • Mass Security
  • deterrence
  1. 1.اژدری، بهروز، 1385، بررسی تحریف نام خلیج فارس وتبعات سیاسی و امنیتی، مجموعه هماش بین­المللی خلیج فارس، انتشارات جهاد دانشگاهی

    2.افشار سیستانی، ایرج، 1384، نام خلیج فارس، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی

    3.امام­زاده فرد، پرویز1384. «دکترین امنیت ملی آمریکا : گذشته حال و چشم انداز آینده» ، تهران : موسسه ابرار معاصر تهران

    4.بیلیس، جان و بوث، کن و گارنت، جان و ویلیامز، فیل "استراتژی معاصر، نظریات و خط مشی­ها" ترجمه هوشمند میرفخرایی، وزارت امور خارجه، چاپ دوم، 1373

    5.حافظ نیا، محمدرضا، 1384، ژئوپلیتیک یک بررسی فلسفی، فصلنامه ژئوپلیتیک

    6.خریسان، باسم علی، 1385، امنیت درخلیج فارس درچارچوب حضور ایالات متحده آمریکا وتقاضای امنیت منطقه ای، همایش خلیج فارس وویژگی ترتیبات امنیتی درحال ظهور - دانشگاه تهران

    7.رحیمی، حسن، 1381، سیاست امنیتی ایران در دهه نخست انقلاب اسلامی،با تاکید بر حوزه دفاعی  فصلنامه مطالعات دفاعی و امنیتی

    8.زروندی، مهدی، 1380، موقعیت خلیج فارس وعلایق کشورهای قدرتمند برای حضور درمنطقه، ماهنامه خلیج فارس و امنیت

    9.شهلایی، ناصر، 1385، مدیریت استراتژیک در نیروهای مسلح، تهران، دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا

    1. شهلایی، ناصر، مهرنیا، احمد، ولیوند زمانی، حسین، 1388، نظریه­های راهبردی، تهران، دانشکده فرماندهی و ستاد آجا
    2. صیقل ، امین(1373) .مفهوم امنیت در خلیج فارس از نظر ایالات متحده، ترجمه امیر سعید الهی، مجموعه مقالات چهارمین سیمنار خلیج فارس، تهران مرکز خلیج فارس دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
    3. عزتی، عزت االله،1388،ژئوپلیتیک، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت)
    4. عزتی، عزت الله ژئوپلیتیک در قرن 21 انتشارات سمت 1382، تهران
    5. عزتی، عزت الله،  1390جزوه آموزشی ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی در دوره توجیهی آزمون ورودی داعا، تهران.
    6. عزتی، عزت الله، محبوبه بیات،1384 جنگ سرد، صلح سرد، انتشارات قومس.  
    7. علوی پور، سید محسن،1385، جایگاه تنگه هرمز در خلیج فارس، مجموعه مقالات علمی خلیج فارس،  تهران، ناشر، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی
    8. فراهانی، احمد، 1382، شورای همکاری خلیج فارس و برون گرایی امنیتی، ماهنامه خلیج فارس و امنیت
    9. کالینز، جان ام.  1383 استراتژی بزرگ، اصول و رویه­ها  ترجمه کورش بایندُر، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، بهار چاپ سوم
    10. ماهنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، 1379، مقاله ایران مرکز مرکز ژئوپلیتیک جهان است. ژنرال فن هاوزن ترجمه شهروز رستگار نامدار
    11. محمودی، محمود، 1385، تحولات  نوین نظام درحوزه خلیج فارس، مجموعه مقالات کنفرانس شانزدهمین همایش بین المللی خلیج فارس دانشگاه تهران
    12. مصباحی، محی الدین، 1366،تحلیل و بررسی نظامی نیروهای واکنش سریع و مداخله ایالات متحده آمریکا در خلیج فارس، تهران: ناشر، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
    13. میلر، بنیامین، 1381، مفهوم امنیت ضرورت و بازتعریف، مسعودآریایی نیا، فصلنامه مطالعات دفاعی و امنیتی، ش33
    14. نعاز، فراه، 1380، ماهنامه خلیج فارس و امنیت، معصومه شمشیر پناه، انتشارات نیروی دریای سپاه

     

    1. Ashraf Hussain, "Iran.G.C.C. Relations "A. K. Pasha India ,Iran and The G.C.C. States: Politial strategy and Foregn policy, New pelhi : Manas publications. 2000,p. 777
    2. Bregegnsk, Geostrategy For Eurasa Z. 1992   30-
    3. Entessar Nader, "The post cold war us Millita". Doctrin :Implicatins for Iran. 1996
    4. Etel Solngen 1995…Quandares Of The Peace Process Journal Of Democracy, July,
    5. http://fa.wikipedia.org/wiki)    
    6. http://www.opec.org/opec_web/en - 1337