ارزشیابی آموزش علمی اثربخش بر مبنای نتایج الگوی مدیریت کیفیت بنیاد اروپایی (یک مطالعه موردی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مدیریت آموزش عالی، مدرس دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران.

چکیده

در دنیای پرتلاطم و رقابتی امروز، سازمان‌ها به دنبال دستیابی به حداکثر نتایج و در پی آن تحقق اهداف خود با کمترین هزینه هستند؛ آنچه در مفهوم، اثربخشی نامیده می‌شود. از این رو این مطالعه به دنبال ارزشیابی اثربخشی آموزش در یک دانشگاه افسری بر مبنای نتایج الگوی مدیریت کیفیت بنیاد اروپایی است. برای این منظور در این مقاله، سه حوزه الگوی مدیریت کیفیت بنیاد اروپایی در بخش نتایج (فراورده، برونداد و پیامد) مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه‌ای‌ که از نظر هدف توسعه‌ای - کاربردی و از نظر روش، پیمایشی- توصیفی است، شیوه گردآوری اطلاعات، ابزار پرسشنامه است. بر همین اساس تعداد 541 پرسشنامه محقق‌ساخته که هر یک با توجه به مؤلفه‌های مذکور در "نظامنامه ارزیابی اثربخشی آموزش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران" طراحی گردیده و روایی و پایایی آن به ترتیب توسط خبرگان و آلفای کرونباخ به تایید رسیده، به تفکیک بین 2 نوع کاربر (روسای گروه‌های آموزشی و فرماندهان صف و ستاد یگان‌های سراسر کشور) به صورت تمام‌شمار توزیع شد و در بخشی دیگر نمرات 10 درس منتخب تمامی دانشجویان سال سوم مورد استفاده قرار گرفت. مجموع امتیاز گویه‌های مربوط به هر حوزه مندرج در پرسشنامه‌ها، مبین وضعیت مطلوب برای حوزه برونداد و پیامد بود. برخلاف حوزه فراورده که دارای وضعیت نامطلوب بود. بی‌تردید آگاهی از وضعیت این سه حوزه‌ به عنوان ارکان اساسی آموزشی و یک الگوی استاندارد جهانی، باعث آگاهی نظام آموزشی و مسئولان مربوطه از نقاط ضعف و قوت خواهد شد؛ آنچه که شرط لازم یک حرکت رو به جلو خواهد بود. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effective Academic Education based on Results of the EFQM Model

نویسنده [English]

  • Reza Ghorbani
PhD in Higher Education Management, Imam Ali (AS) Officer University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Nowadays , organizations are looking to achieve maximum results at the lowest cost; What is called effectiveness in the concept. Therefore, this study seeks to evaluate the effectiveness of training in an officer's university based on the results of the European Foundation's quality management model. For this purpose, three areas of quality management model of the European Foundation in the results section (product, output and outcome) have been considered. In this developmental-applied study, the method of data collection is a questionnaire tool. Accordingly, 541 researcher-made questionnaires were conducted, .its validity and reliability were confirmed by experts and Cronbach's alpha, respectively. The user (heads of departments and commanders of units and headquarters of units across the country) was distributed in full and in the other part, the scores of 10 courses selected by all third year students were used. The total score of the items related to each domain in the questionnaires indicated the desired status for the output and outcome domain. Unlike the product area, which had an unfavorable situation. Undoubtedly, awareness of the status of these three areas as basic elements of education and a global standard model, will make the education system and relevant officials aware of the strengths and weaknesses; What is necessary is a move forward.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Effectiveness
  • EFQM
  • اسماعیلی، قوام(1380). ارزشیابی تاثیر دوره‌های ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان گمرک ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
  • امیری، محمدرضا و سکاکی، سیدمحمدرضا. ( 1387). راهنمای ارزیابی عملکرد سازمان بر اساس مدل تعالی EFQM با استفاده از منطق رادار. چاپ اول، تهران: انتشارات سرآمد.
  • بازرگان، عباس. (1383). ارزشیابی آموزش عالی. دایره المعارف آموزش عالی. تهران: بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی.
  • بازرگان، عباس. (1386). ارزشیابی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.
  • جباری، علی. (1381). سنجش اثربخشی برنامه های آموزشی در سازمانها. تدبیر، -(127)، 72-86.
  • خادمی کله‌لو، محمد؛ عارفی، محبوبه و شمس مورکانی، غلامرضا. (1395). ارزیابی عملکرد راهی به سوی تعالی نظام آموزش عالی؛ یک مطالعه موردی در خصوص دانشگاه آزاد اسلامی واحد اقلید. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 6(16): 117-142.
  • خراسانی، اباصلت؛ عموزاد، محمد و ملامحمدی، اعظم. (1395). اعتباریابی مدل تعالی آموزش و توسعه منابع انسانی ایران. آموزش و توسعه منابع انسانی، (8): 1-28.
  • زالی، محمدرضا و مهرگان، محمدرضا. (1383). طراحی و تبیین سیستم ارزیابی عملکرد مراکز تحقیقاتی صنعتی کشور. پایان‌نامه دکتری دانشگاه تهران. دانشکده مدیریت.
  • ژاله‌پوران، علی. (1388). بررسی عناوین متون آموزشی دوره عالی رسته‌ای نهاجا متناسب با جنگ‌های آینده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده فرماندهی و ستاد آجا.
  • سیدنقوی، میرعلی؛ صحت، سعید. دهقانان، حامد و فرهادی، علی. (1395). ارزیابی عملکرد دانشگاه‌های نظامی مبتنی بر چارچوب تعالی و بالندگی سازمانی؛ مورد مطالعه یکی از دانشگاه‌های افسری. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 6(15):39-63.
  • شمس، غلامرضا؛ قهرمانی، محمد؛ معارفوند، زهرا و زنگنه، فاطمه. (1393). ارزیابی عملکرد دانشگاه شهید بهشتی بر اساس مدل تعالی سازمانی. دوفصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 6(12): 39-67.
  • شیرزادکبریا، بهارک و حاجی‌مزدارانی، محسن. (1392). ارزیابی عملکرد اداره کل آموزش وپرورش استان تهران بر اساس مدل EFQM، برگرفته ازسایت https://www.civilica.com/Paper-ICPEEE0-ICPEEE01_0640.html
  • عباسیان، محمد؛ شیرمحمدی، جواد و هادی‌نژاد، فرهاد. (1398). ارزیابی شایستگی‌های دانش آموختگان یک دانشگاه نظامی در مراکز آموزشی- فرهنگی. مدیریت نظامی، 3(19): 1-32.
  • فتحی واجارگاه، کوروش. (1389). برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت کارکنان. تهران: انتشارات سمت.
  • فرجی، حمیدرضا. (1383). پیشرو کیفیت. تدبیر، 4(137): 30-33.
  • فرهادی, علی و خیراندیش، مهدی. (1393). آسیب‌شناسی اثربخشی دوره‌های مقدماتی رسته‌ای نهاجا از دیدگاه دانشجویان و فرماندهان یگان‌های اجرایی. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 4(4): 1-22.
  • قهرمانى، محمد. (1388). ارزشیابی اثربخشى دوره‌هاى کارشناسى ارشد مدیریت پروژه و مدیریت عملیاتى و بهره‌برداری. فصلنامه مدیریت و توسعه، 3(11): 1-10.
  • لطفی پور، پیمان؛ قورچیان، نادرقلی؛ آراسته، حمیدرضا و سیاری، حبیب اله. (1398). ارائه ی مدلی برای ارزیابی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره). آموزش علوم دریایی، 6(16 ): 12-31.
  • کلیات نظام آموزش نیروهای مسلح ج. ا. ا، آرشیو اداره آموزش ستاد کل
  • مدل تعالیEFQM (2013) .ترجمه امیر پورآقا‏‏ و مسعود ابراهیمی جمارانی (1392). تهران: انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
  • وثوق، فرشته؛ جعفری، پریوش و بیرانوند، جعفر. (1395). ارزیابی عملکرد مدارس متوسطه بر اساس مدل بنیاد اروپایی کیفیت. کنفرانس بین‌المللی نخبگان مدیریت تهران، ایران.
  • یوسفی، امیدعلی و مستکملی، مصطفی. (1391). خلاصه مقالات کنفرانس علمی-بین‌المللی جهانی شدن و آموزش. مرکز ملی مطالعات جهانی شدن، تهران.
  • Agostino, D., Arena, M., Azzone, G., Dal Molin, M., & Masella, C. (2012). Developing a performance measurement system for public research centres. International Journal of Business Science & Applied Management (IJBSAM), 7(1), 43-60.
  • Azma, F. (2010). Qualitative Indicators for the evaluation of universities performance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 5408-5411.
  • Balabonienė, I., & Večerskienė, G. (2014). The peculiarities of performance measurement in universities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156, 605-611.
  • Ghicajanu, M., Irimie, S., Marica, L., & Munteanu, R. (2015). Criteria for excellence in business. Procedia economics and finance, 23, 445-452.
  • Jalaliyoon, N., & Taherdoost, H. (2012). Performance evaluation of higher education; a necessity. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5682-5686.
  • Kirkpatrick, D.L. (1995). Techniques for Evaluating Programs. Journal of the American Society of training Directors.
  • Laurett, R., & Mendes, L. (2019). EFQM model’s application in the context of higher education: A systematic review of the literature and agenda for future research. International Journal of Quality & Reliability Management, 36(2), 257-285.
  • Medne, A., Lapina, I., & Zeps, A. (2020). Sustainability of a university’s quality system: Adaptation of the EFQM excellence model. International Journal of Quality and Service Sciences, 12(1), 29-43.
  • Morrow Jr, J. R., Mood, D., Disch, J., & Kang, M. (2015). Measurement and evaluation in human performance, 5E. Human kinetics.
  • Nabitz, U. W., & Klazinga, N. S. (1999). EFQM approach and the Dutch Quality Award. International Journal of Health Care Quality Assurance, 12(2), 65-71.
  • Waterman, R. H., & Peters, T. J. (1982). In search of excellence: Lessons from America's best-run companies (p. 360). New York: Harper & Row.
  • Suarez, E., Calvo-Mora, A., & Roldán, J. L. (2016). The role of strategic planning in excellence management systems. European journal of operational research, 248(2), 532-542.
  • Van Schoten, S., de Blok, C., Spreeuwenberg, P., Groenewegen, P., & Wagner, C. (2016). The EFQM Model as a framework for total quality management in healthcare: Results of a longitudinal quantitative study. International journal of operations & production management36(8), 901-922.