آسیب‌شناسی نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش( مطالعه موردی دانشگاه افسری امام علی(ع))

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا و دانشجوی دکترای تخصصی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران.

3 گروه الکترونیک، دانشکده فنی و پرواز، دانشگاه افسری امام علی(ع)، تهران ، ایران

چکیده

در راستای اهمیت نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت درآموزشعالی، این پژوهش باهدف آسیب‌شناسی این سامانه در دانشگاه افسری امام علی (ع)درسه سازه اعضای هیئت‌علمی، دانشجویان و مدیریت برنامه­ریزی انجام‌شده است. روش تحقیق، مطالعه موردی و توصیفی است که با رویکرد ترکیبی انجام‌شده است. در این پژوهش نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت، اسناد و مدارک و آسیب­های مرتبط با آن جامعه موردمطالعه است. جامعه آماری شامل کلیه خبرگان و صاحب­نظران در سطح دانشگاه افسری است که دارای سابقه خدمت قابل‌قبول (15 سال)، حداقل 5 سال خدمت مستمر در دانشگاه، سابقه داشتن مسئولیت‌های آموزشی و معروفیت به صاحب‌نظر بودن در دانشگاه افسری هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 50 نفر تعیین شد. تعداد 74 مورد از آسیب‌های این سامانه از طریق مصاحبه اکتشافی با خبرگان در جامعه هدف و بررسی اسناد و مدارک مرتبط به‌صورت موضوعی شناسایی شد. آسیب­های به‌دست‌آمده در قالب گویه­های پرسشنامه­ی محقق­-­ساخته تنظیم و به جامعه نمونه ارائه شد. آزمون مدل اندازه­گیری (تحلیل تائیدی) به‌منظور بررسی اعتبار افتراقی گویه­های پرسشنامه با نرم‌افزار ایموس انجام شد و گویه­هایی که دارای بار عاملی کمتر از 1 بودند از مدل حذف شدند. در پایان، در مقوله اعضای هیئت‌علمی 19 آسیب، مقوله مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی 21 و مقوله دانشجویان نیز 19 آسیب شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathology of the Evaluation System and Quality Assurance in Education؛ (Case Study of Imam Ali University of Medical Sciences)

نویسندگان [English]

  • Hossain Akbari 1
  • Reza Roshani 2
  • Mehrdad Eskandari 3
1 A faculty member of AJA Command and Staff University and Ph.D. student of Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 Faculty member and assistant professor at AJA Command and Staff University, Tehran, Iran.
3 Department of Electronics, Faculty of Engineering and Flight, Imam Ali (AS) Officer University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In line with the importance of the evaluation system and quality assurance in higher education, this research was conducted with the aim of the pathology of this system at Imam Ali University faculty in three categories or structures of faculty members, students and planning management. The research method is a case study and descriptive study conducted with a hybrid approach. In this study, the system of evaluation and quality assurance, documentation, and related injuries are discussed. The statistical population consists of all officers and officers at the university level, with a record of acceptable service, at least 5 years of continuous service at the university, a history of educational responsibilities and a reputation for being an officer at the university. The sample size was determined using the Cochran formula of 131 people. Regarding the nature of the research, 74 cases of this system damage were detected through exploratory interviews with experts in the target community and related documents. The injuries were presented in the form of a researcher-made questionnaire and presented to the sample community. The test of the model of measurement was performed to determine the differential validity of the questionnaire items with the help of the Imus software and the cases Which have factor loadings of less than 1 were eliminated from the model. As a result, in the category of faculty members 19 injuries, the category of educational planning management 21, and the student category was identified as 19 injuries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Quality Assurance
  • Educational Planning Management
  • Imam Ali Officer University
  • اخلاقی، فائزه و همکاران (1390). ارزشیابی کیفیت در برنامه­های آموزش عالی با استفاده از الگوی سیپ. مجله علمی-پژوهشی مدیریت اطلاعات سلامت، 5(8): 621-629.
  • اساسنامه شماره 3226100055 دانشگاه افسری امام علی(ع)
  • اینفوگرافی (1397). رویکرد طراحی نظام آموزشی مهارت محور و مأموریت ارتش جمهوری اسلامی ایران. انتشارات  معاونت تربیت و آموزش ارتش ج.ا.ایران
  • آیین­نامه نظام نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت علوم، تحقیقات و فناوری( شماره 280399/و مصوب 8/12/1395)
  • بازرگان، عباس (1394). ارزشیابی آموزشی.چاپ سوم. تهران: انتشارات سمت.
  • بازرگان، عباس(1383). ارزشیابی آموزشی(مفاهیم الگوها و فرایندهای عملیاتی)، چاپ سوم. تهران: انتشارات سمت.
  • بازرگان، عباس؛ اسحاقی، فاخته (1385). ارزیابی برونی کیفیت در گروه‌های آموزشی دانشگاهی(از اندیشه تا عمل)، چاپ اول. تهران: انتشارات دوران.
  • بازگان، عباس (1394). ارزشیابی آموزش عالی، چاپ سوم، قم: انتشارات یاران.
  • باقری­فر و همکاران (1393). مقایسه الگوهای ارزشیابی برنامه درسی و برنامه‌ریزی آموزشی. تهران:  اولین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران،تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
  • بدری روشن‌اند، ابوالقاسم. «سازوکار و الگوی مطلوب تخصیص منابع مالی برای آموزش‌وپرورش: مبانی الزامات عناصر و الگوریتم.» فصلنامه تعلیم و تربیت 26، 104 (1389): 59-90.
  • به ولا. از(1990). ارزشیابی طرح‌های برنامه‌های آموزشی برای توسعه. تهران: انتشارات موسسه بین‌المللی روش‌های آموزش بزرگ‌سالان.
  • بهرنگی، محمدرضا (1391). نظارت و راهنمایی تعلیماتی (ترجمه). چاپ هشتم، تهران: نشر کمال تربیت.
  • پرند، محمدحسن (1385). مقدمات برنامه­ریزی آموزشی و درسی(با تجدیدنظر انسان کامل)، چاپ چهارم(متوالی هشتم). تهران: انتشارات خورشید.
  • حاتمی، جواد و همکاران (1390).چالش ساختار سازی برای نظارت و ارزشیابی کیفیت در  آموزش عالی ایران، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، تهران، دانشگاه تهران.
  • حسن شعرانی،حسن (1385) مهارت­های آموزشی، روش­ها و فنون تدریس. جلد دوم. تهران: انتشارات سمت.
  • حسینی، هادی و  محمد زاده­نوری، محمد (1392). ارزیابی اعضای هیئت‌علمی دانشجویان؛ معتبر یا نامعتبر. مجله علمی پزشکی ایران، شماره 13(1): 63-45.
  • رحمانی، رمضان و فتحی، کورش (1387). ، ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی. مجله راهبردهای آموزش مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...(عجب). (1)1: 39-28.
  • رضا محمدی، رضا و خرسندی یامچی، اکبر (1396). طراحی الگوی صلاحیت حرفه‌ای ارزشیابیان و ممیزان کیفیت در نظام آموزش عالی. دو فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی،(12) 86:89-105.
  • رضایان، علی (1388). مبانی سازمان و مدیریت، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات سمت
  • رؤیا پرند،رویا و عباسعلی قیومی، عباسعلی (1396). تضمین کیفیت در نظام آموزش عالی. تهران: پنجمین کنفرانس بین­المللی رویکردهای پژوهشی در علوم انسانی و مدیریت، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران.
  • سازمان سنجش آموزش کشور (1389). کارگاه آموزشی ارزیابی درونی. دبیرخانه ارزیابی درونی مرکز مطالعات، تحقیقات و ارزشیابی آموزشی
  • ساعد پناه، مسعود. (1386). ارزیابی اثربخشی دوره‌های آموزش ضمن خدمت از دیدگاه کارکنان بانک مسکن شهر تهران، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
  • سکینه نعیمی، سکینه، زارع، سودابه و نعیمی، نیره (1393). مقایسه ارزشیابی عملکرد آموزشی اعضای هیئت‌علمی توسط دانشجویان با خودارزیابی آن­ها. مجله پژوهش در آموزش پزشکی.(6)2: 58-51.
  • سیف پناهی، سوسن و دیگران (1397). روانشناسی رشد. چاپ بیست و ششم، تهران: انتشارات سمت.
  • سیف، علی­اکبر (1378). اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، چاپ چهارم. تهران: انتشارات دوران
  • شکورنیا و اسرار زادهگان (1391). مقایسه نمرات ارزیابی اعضای هیئت‌علمی بر اساس در مورد نگرش نسبت به رتبه‌بندی دانش آموزان. فصلنامه راهبردی آموزش، (4)4: 210-195.
  • ضیایی و همکاران (1386). تأثیرات کارکنان و دانشجویان در ارزیابی دانشگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند.(13)4: 68-61.
  • عباس بازرگان، عباس، میرکمالی، محمد و ابوالقاسم نادری، ابوالقاسم (1385). گزارش ارزیابی درونی گروه مدیریت و برنامه­ریزی آموزشی. سازمان سنجش آموزش کشور
  • فراصتخواه، مسعود (1388). دانشگاه ایرانی و مسئله کیفیت. چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه.
  • فراصتخواه، مقصود و بازرگان، عباس (1396) نظارت و ارزشیابی آموزش در عالی، چاپ نخست.تهران: نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  • فرخ لقا رئیس دانا، مسعود وفایی، نقش برنامه­ریزی آموزشی در توسعه آموزش‌وپرورش، مجله رشد تکنولوژی آموزشی، (27)4: 56-38.
  • فرهنگی، علی­اکبر (1379). فرهنگ و آسیب­های فرهنگی.کتاب ماه هنر، شماره 48 و 47
  • فریده مشایخ، فریده (1393). دیدگاه­های نو در برنامه­ریزی آموزشی، چاپ چهاردهم، قم: انتشارت گل‌ها.
  • قهرمانی، محمد (1388). مدیریت آموزش سازمانی، چاپ نخست. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
  • مازینی،آندره (1385). آسیب­شناسی سازمانی، علی عطلفر، سعید انالویی، مرضیه قبادی­پور، چاپ اول. تهران: انتشارات موسسه علمی دانش‌پژوهان برین.
  • محسن مرادیان، محسن (1387). طراحی الگوی نوین آموزشی در دانشگاه­های افسری در دو حوزه آموزش نظری و عملی. تهران: مرکز مطالعات راهبردی نیروی زمینی ارتش
  • محمدی، رضا و دیگران (1386). ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی، چاپ نخست. تهران: مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
  • محمدی، رضا و همکاران (1393). طراحی الگوی مطلوب ممیزی کیفیت آموزش عالی ایران، مجله مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی(12)5: 154-115.
  • محمدی، رضا؛ پرند، کوروش و پور عباس، عبدالرسول (1386). ضرورت طراحی و استقرار ساختار تضمین کیفیت در رشته­های علوم مهندسی. فصلنامهآموزشمهندسیایران،9(34) ، 77-114.
  • معروفی، یحیی و همکاران (1386). ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی؛ بررسی برخی دیدگاه‌ها. فصل‌نامه مطالعات برنامه درسی. (5)1: 81- 112.
  • مهجور، سیامک (1367). ارزشیابی آموزشی، چاپ نخست. تهران: انتشارات ساسان.
  • نظر زاده، محسن، مردانی، امیرحسین (1393). ارزیابی درونی، رویکرد چالش‌برانگیز در نظام اعتبار سنجی؛ آسیب­شناسی آن در نظام آموزش عالی ایران، اولین کنفرانس ملی ارزیابی کیفیت در نظام­های دانشگاهی، تهران، دانشگاه صنعتی شریف.
  • نوری و پیدایی (1389). الگوهای آسیب‌شناسی آموزش کارکنان در سازمان. چاپ نخست، تهران: انتشارات سیمای دانش.
  • نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1389). نقش ارزیابی درونی در ایجاد تحول دانشگاهی؛بررسی دستاوردها، چهارمین همایش سالیانه ارزیابی درونی کیفیت در نظام دانشگاهی، تهران، دانشگاه تهران.
  • نیستانی، محمدرضا (1393). برنامه­ریزی آموزشی، راهبردها بهبود کیفیت در سطح یک واحد(مدرسه، واحد دانشگاهی و آموزش مجازی)،چاپ دوم. اصفهان: نشر آموخته.
  • هاشمی، حامد (1390). تحلیل الگوی اعتبارسنجی و ارزیابی درونی، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، تهران، دانشگاه تهران.
  • هاشمی، سید حامد و پورامین زاد، سعید(1390). تحلیل الگوی اعتبار سنجی و ارزیابی درونی جهت ارزیابی و تضمین کیفیت در نظام دانشگاهی، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، تهران، دانشگاه تهران.
  • یمنی، محمد (1391). کیفیت در آموزش عالی.چاپ نخست، تهران: انتشارات سمت.
    • Saif AA.(2009). Educational Measurement, Assessment and Evaluation. 4th ed, Tehran: Dowran company.
    • Razavi M, Rabani A, Tavakol M.(1999). The evaluation of teaching in Tehran University of Medical Sciences and Health Services: Students point of view. The Journal of Tehran Faculty of Medicine.
    • Jongbloed, B. and Vossensteyn, H. (2001), Keeping up performances: An international survey of performance-based funding in higher education, Journal of Higher Education Policy and Management, Vol.23, No. 2, pp. 127–145