روابط امنیتی - استراتژیکی عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا با تاکید بر تاثیر تحولات خاورمیانه در روابط دو کشور

نویسنده

- کارشناس ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

عربستان سعودی به علت برخورداری از منابع عظیم نفتی و موقعیت فرهنگی بالقوه ای که در بین کشورهای عربی دارد، یکی از تاثیرگذارترین کشورهای خاورمیانه محسوب می شود. به همین جهت این کشور برای آمریکا نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. حجم عظیمی از درآمدهای نفتی این کشور صرف خرید تجهیزات وتسلیحات مدرن از آمریکا گردیده که پیامد آن ایجاد همکاری های نظامی و روابط امنیتی گسترده بوده است. با وجود برخوردار بودن دو کشور از منافع حاصل از همکاری نزدیک در طول چند دهه، این دو کشور در بسیاری موارد در سطوح مختلف سیاسی، ایدئولوژیکی و فرهنگی دارای اختلافات عمیق می باشند. موضوع قدرت افزایی ایران و قدرت گرفتن شیعیان در منطقه و همچنین برخی مخالفت های داخلی، تاثیر قابل توجهی در سوق دادن عربستان به سمت آمریکا داشته است. اگر چه اخیراً و پس از توافق نامه هسته ای ایران و 1+5، عربستان سعی در ارائه یا حداقل نمایش سیاست مستقل داشته و حتی به بررسی گزینه های دیگری به جز آمریکا به عنوان متحد خود پرداخته است، ولی به نظر می رسد این اقدامات در کوتاه مدت تاثیر قابل توجهی در سطح روابط سعودی ها با آمریکا نخواهد داشت. در این پژوهش سعی شده است با بررسی روابط امنیتی واستراتژیکی عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، قابلیت و تاثیر این روابط را در تامین و تداوم اهداف امنیتی دو کشور مشخص نماییم. ما ابتدا سعی می کنیم تعریفی از امنیت ارائه دهیم. سپس به تشریح دیدگاه تئوریک جهت تبیین موضوع می پردازیم، پس از آن به توصیف روابط دو کشور با اشاره به تحولات خاورمیانه و در پایان به نتیجه گیری اقدام خواهیم ورزید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Security & Strategic Relationship Dominant Between Saudi Arabia & United States of America (The influence of Middle East Oriented Changes Governed the Diplomacy of both countries)

نویسنده [English]

  • ali moradi
چکیده [English]

Saudi Arabia & United endowed with a lot of oil resources and potential cultural status quo operated among the Arabic countries ,thereby that country counted as one of cutting edge player in the Middle East scene, consequently it plays crucial role in view point of USA as a partner, meanwhile  the extensive range of petrodollars earned to be allocated to the modern armament and military equipment procurement via USA, thus that outcomes brought about close and comprehensive military and security cooperation but both countries suffer from a gap due to political , ideological and cultural challenges in spite of eminent interests arisen by their close relationships within the last few decades as well.
The scenario of Iran hegemony and Shiite dominancy in the region including some domestic oppositions it pushes Saudi Arabia to the flank of USA , on the contrary the nuclear agreement concluded between Iran and 5+1 negotiators , the case forced Saudi Arabia to assume independent policy as a gist , it means that country reviews other alternatives to retain as an ally with exclusion of the USA ,but it seems that strategy may hardly distort the course of relationship with the USA & Saudi Arabia for the short period.
The current paper studies the security & strategic relationship between Saudi Arabia & United States of America by application descriptive – analytic methodology in order to define the agility and influence of concerning relationship to reinforce and sustain the security objectives of the both countries , initially the paper stresses to provide a definition of security term ,then to focus on the theoretical perspectives so as to develop the issue ,indeed it define the relationship of both countries by demonstration of the Middle East Changes, finally to reach mainly a logic conclusion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saudi Arabia
  • United States of America
  • Security
  • Strategic Relationship
  • New Realism
  • Balance of Power
  • اردی مکین لای - آرلیتل، امنیت جهانی(1381) رویکردها و نظریه ها، ترجمه ی اصغر افتخاری، تهران، پژوهشکده ی مطالعات راهبردی، ،
  • آرنولد هکس، مدیریت استراتژیک 1387،ترجمه غلامرضا معمارزاده طهران،تهران اندیشه های گوهربار،
  • بهرام جلوداری ممقانی1387، استراتژی سازمانتان را خودتان تعیین کنید، مرکز آموزش وتحقیقات صنعتی ایران،تهران،
  • حسین دهشیار، « مثلث بقای دولت در عربستان سعودی: آمریکا، نفت و مذهب»، مطالعات خاورمیانه ، شماره 4 بهار 1385، ص 10
  • حمیرا مشیرزاده؛ تحول در نظریه­های روابط بین‎الملل، تهران، سمت، 1386، ص113.
  • داوود آقایی ، سیاست و حکومت در عربستان سعودی، تهران ، نشر کتاب سیاسی، 1368،ص40
  • سید امیر نیاکویی و حسین بهمنش، بازیگران معارض در سوریه: اهداف و رویکردها، فصلنامه روابط خارجی ، شماره چهارم، سال چهارم، زمستان 1391
  • شهروز ابراهیمی ، عربستان سعودی وسیستم جدید قدرت در خلیج فارس، فصلنامه مطالعات راهبردی،سال هفتم،شماره سوم،پاییز 1383
  • عباس کاردان،نگاهی به آخرین خریدهای تسلیحاتی عمده در خاورمیانه وخلیج فارس،چاپ اول ،مهرماه 1389
  • عبدالعلی قوام ، روابط بین الملل ، سازمان مطالعات و انتشارات کتب علوم انسانی (سمت)، چاپ دوم، تهران :1384
  • علی ربیعی، مطالعات امنیت ملی، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1383.
  • علی عبدالله خانی، نظریه های امنیت، مقدمه ای بر طرح ریزی دکترین امنیت ملی، تهران، مؤسسه ی فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات بین الملل ابرار معاصر، 1383.
  • علی اکبر باقری، خلیج فارس امنیت منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ماهنامه معرفت، شماره 115، فروردین 89، ص 6.
  • قاسم ترابی وافسانه رشاد،ساختار وتوانمندی عربستان سعودی،ماهنامه اطلاعات راهبردی ، شماره 79،آذر88،صص 58-41
  • محمد علی مهتدی، مهندسی خاورمیانه آرزوی دیرینه آمریکا ، همشهری دیپلماتیک،  خرداد 1391
  • مجید یونسیان، عربستان،آمریکا ومحورشرارت،کتابخانه دیجیتالی دید ،5/11/83
  • موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر،اصلاحات سیاسی در عربستان سعودی ؛تأثیر بحران عراق بر تحولات سیاسی عربستان سعودی، ترجمه ی محسن یوسفی،(تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر، 1386) ص103
  • میرقاسم مومنی،"ایران هراسی اعراب"،اقتصاد ایران ،شماره 10 ،دی ماه 1389،ص20
  • میرقاسم مومنی "حضور ؛آمریکا در خلیج فارس،اهداف و روندها"مربوط به کتاب خاورمیانه ویژه خلیج فارس،تهران وزارت امور خارجه.(1378).ص 122
  • روزنامه کیهان، شماره 19713 به تاریخ 19/5/89، صفحه 16 (اخبار خارجی)
  • سرهنگ معتزالدبس، أهم القواعدالعسکریة الأمریکیة فی منطقة الخلیج {فارس}  
  • در:http//www.tawassoul.net-2012 

 

  • Antony H.Cordsman,(2012) The Gulf Military Balance in 2012,at:www.CSIS.ORG.
  • Organization of the Petroleum Exporting Countres, OPEC World Oil Outlook, 2012
  • at: http:// www.opec.org
  • Major USA-Saudi sales, 2010-2014, at: http://www. defenseindustrydaily.com/ Mar 2014
  • U.S Energy Information Administrations International Energy Statistics (as of    12.30.2013)
  •  Waltz, Kenneth (1979). Theory of International Politics. (1982). Letter to Editor International      Organization, Vol. 36, No.
  • David T.Dumde, Saudi Arabia and congress: understanding the tension,at: www. Saudi-us-relations.org .
  • Alfred B.prados, Saudi Arabia: current issues and U.S relations, September 15, 2003, congressional research service ( crs)
  • Antony H.Cordsman & Khalid Al-Rodhan."Gule military Forces in an era of Asymmetric wars. Pentagon  Rress .vol.1.1 (2008).
  • Congressional Research Service, Saudi Arabia: Current Issues and U.S. Relations, The Library of Congress, 2002,p7
  • EIA . Country profile :Saudi Arabia, at:www.eia.doe.gov/Dec 2013
  • Jamie Glazov . "Symposium :The Future of U.S.-Saudi Relations" Frontpage Magazine. July11.2003.
  • Romesh Ratensar. "Do we still need the Saudis?" . Time. August 5 .2002 
  • Stephen Zunes. U.S. Support for Repression in the Middle East. November 8, 2003 by Common Dreams.org
  • -Wilson, Peter W. and Daglas Graham. 1994. Saudi Arabia: the Coming Storm. New York: M.E. Sharp Inc.
  • Organization of the Petroleum Exporting Countres, Country profile :Saudi Arabia, 2014 at: http:// www.opec.org